Overheid wordt databewaker, maatschappij beleidsmaker

Elke Zeijl, Jolanda van Gils en Peter Clijsen werken bij de provincie Gelderland houden zich bezig met de omgevingsvisie en omgevingsverordening en alles wat daarbij komt kijken. Hierin staat waar het heen gaat in Gelderland op fysiek leefgebied en wat daarover de afspraken zijn. Alles komt bij elkaar in planoviewer, de website die het allemaal ontsluit.
Open data achter planoviewer
Met de open data die achter de planoviewer liggen, kunnen gemeenten, planontwikkelaars en andere belangstellenden zien wat er gebeurt in hun gebied, wat er wel en niet kan. Zo kan er bijvoorbeeld een natuuropgave liggen, een grondwaterwingebied of een windmolenzoekgebied. “De kaarten werken inspirerend of normerend. Je ziet in één oogopslag wat er aan opgaven ligt, en wat er kan”, zegt Elke Zeijl. Het is cruciaal dat de gegevens in de achterliggende databases kloppen. Daarvoor is veel meer nodig dan een eenmalige check: plannen en regels veranderen regelmatig. Daarom wordt twee keer per jaar geïnventariseerd of alles nog klopt, en worden wijzigingen doorgevoerd.
Beleid maken verschuift naar maatschappij
Dit databeheer is volgens Peter Clijsen de belangrijkste taak van de overheid in de toekomst. Volgens hem zelfs belangrijker dan beleid maken. “Met meer open data krijg je meer inspraak van betrokkenen. In de democratie van de toekomst zullen belanghebbenden op basis van feiten samen het beleid maken, en vervult de overheid de rol van informatiebeheerder. De co-creatie wordt door open data enorm versterkt. Iedereen kan meedoen vanachter zijn pc.” “Data zijn een basis voor en een opening van een gesprek” vult Elke Zeijl aan.
Gelijke informatie = gelijke kansen
Door open data verandert dus de rol van de overheid. En van de maatschappij. Jolanda ziet de democratie enorm toenemen door open data: “Iedereen komt op dezelfde informatie positie te zitten. Het is niet meer voorbehouden aan de overheid om alles te weten. Vanuit het gelijke kansen principe is dit geweldig.”
‘Ook de datasets ontsluiten’
Peter, die als onderdeel van het GIS team (die over geografische informatie gaat) de kaarten maakt, ziet nog wel een weg te gaan. “Nu ontsluiten we de datasets via planoviewer met door ons gemaakte kaarten en tekst, het wordt pas echt transparant als ook de datasets zelf inzichtelijk zijn. Dan worden ook die door meer mensen bekeken en getoetst. Daarvoor moeten we nu al goed bewaken dat datasets voorzien worden van metadata, zoals wie de informatie heeft aangeleverd en in wat voor kader de gegevens verzameld zijn, zodat gebruikers een idee hebben van de betrouwbaarheid van de dataset. En voor we het open zetten, moeten we eerst ook nog heel goed kijken welke informatie privacygevoelig is of met staatsveiligheid te maken heeft.”
‘Je bent wat je deelt’
Het zal duidelijk zijn dat volgens het drietal data zo minimaal mogelijk moeten worden afgeschermd. Het open data motto van de drie beleidsmedewerkers luidt dan ook: ‘Yes, we can! En ‘Je bent wat je deelt’. “We moeten zoveel mogelijk delen, om de Gelderse gemeenschap zo goed mogelijk te bedienen. Open data zijn onmisbaar voor goed beleid”, besluit Jolanda.