Onderwijs- en onderzoeksmedewerker aan de Universiteit van Wageningen  (WUR) John Stuiver is al meer dan veertig jaar dagelijks met data bezig. Hij leert studenten met data om te gaan. Bijvoorbeeld hoe ze data kunnen gebruiken om een spoorlijn te modelleren, of een nieuwe weg. 

Zijn motto is: use it but be careful (gebruik het maar wees voorzichtig). In Nederland is de kwaliteit van data heel hoog, zo weet hij uit ervaring. “Dat wordt dan al gauw je uitgangspunt. Maar als je dan een onderzoek moet doen in landen die data hebben met veel minder kwaliteit en je bouwt je hele model op kadastergegevens, is het wel zuur erachter te komen dat de opgetelde perceelsgrootten drie keer het hele gebied bestrijken.” 

“Alles wat open is, is nog niet goed. Wat weet je over de bron van de data? En over de kwaliteit? Het is belangrijk je dit altijd af te vragen.”

Spatial data infrastructure

Ook is hij bekend met Spatial Data Infrastructure, een containerbegrip voor het opzetten van infrastructuur waarin je ruimtelijke data kunt gebruiken. “De data is één element, maar ook de opslag, de ICT infrastructuur, de mensen die het gebruiken en hun kennis, het beleid rondom het gebruik ervan én de integratie van dit alles, is van belang voor optimaal gebruik van data.”  

Privacy gevoelige info niet delen

Optimaal gebruik betekent voor Stuiver niet maximaal gebruik of maximaal delen. “Ik begrijp heel goed dat je privacy gevoelige informatie niet openbaar maakt. Je kunt wel gegevens van een huis vinden bijvoorbeeld, maar niet van wie de eigenaar is en wat hij verdient. De technische, meer makelaarachtige informatie krijg je wel. Ook staatsveiligheid wordt bewaakt. Je kunt wel zien waar leidingen liggen, maar de gasopslagplaatsen van defensie niet. Het is goed dat hier heldere wetgeving over is,  waarin privacy en staatsveiligheid worden bewaakt.”

Open Street Map voor navigatie

Tegelijk ziet hij ook de mogelijkheden van open data. Hij is betrokken bij Open Street Map, een non-profit organisatie die data verzamelt die voor iedereen nuttig kan zijn. “70% van de navigatieapps die we gebruiken werkt hierop. Ik zit in een tweetal werkgroepen en houd mijn eigen woonomgeving bij. Google maps draait er bijvoorbeeld ook op.”

Onderzoeksdata beschikbaar voor iedereen

Binnen de WUR is het beleid dat onderzoeksdata van promovendi beschikbaar komen voor iedereen. “Dat is om de toetsbaarheid te vergroten, om het hergebruik te stimuleren en fraude tegen te gaan.” 

Door open overheid een gezonder bedrijfsleven

Dat steeds meer informatie van de overheid gedeeld wordt, ziet Stuiver als een logische ontwikkeling. “Als de overheid meer gegevens deelt, dan kunnen zowel de overheid als het bedrijfsleven betere producten maken. Daarbij is het ook goed over de grens te gaan: Europabreed informatie te delen. Daar hebben we afspraken over: het Europese mandaat voor het beschikbaar stellen van alle ruimtelijke data heet Inspire. Maar hier geldt wederom ook dat je er niet van uit kunt gaan dat bijvoorbeeld Griekse data net zo betrouwbaar zijn als Nederlandse.”
 

Meer mogelijkheden voor efficiencyvergroting

John Stuiver ziet nog veel mogelijkheden voor meer gebruik van data. Bijvoorbeeld voor het efficiënter bewerken van de openbare ruimte. “Ik zie dat allerlei data aan elkaar gekoppeld kunnen worden. Zoals wanneer sloten uitgebaggerd moeten worden, lantarenpalen vervangen, gras gemaaid, en wegen onderhouden. Door dit soort zaken te combineren, bespaar je overlast en mankracht.” 

“Ook kun je de veiligheid vergroten door bijvoorbeeld in beeld te brengen waar obstakels zorgen dat de weg langer bevroren blijft. Daar kan dan meer gestrooid worden, en daar waar de zon schijnt minder. Maar daar is nog veel voor nodig, want lang niet al het meubilair langs de wegen is geïnventariseerd, dus zijn niet alle schaduwplaatsen bekend.”

Overheid moet infrastructuur bewaken

Voor de overheid ziet Stuiver vooral een taak weggelegd in het optimaliseren van de ICT infrastructuur, oftewel het realiseren van supersnel internet. “Als mensen bijvoorbeeld langer thuis moeten kunnen blijven wonen, is er ook een goede internetverbinding nodig. In plaats van follow the money, gaan we follow the info krijgen. Informatie wordt steeds belangrijker. Bijvoorbeeld om beter gebruik te maken van steeds schaarser wordende middelen. Zoals zorg, hulpmiddelen, noem maar op. 

Ook voor bedrijven is het van wezenlijk belang snel te kunnen up- en downloaden. De infrastructuur en het vrijgeven van data zijn de belangrijkste taken van de overheid. Laat het gebruik ervan maar aan de markt over. Toen in Boston de gegevens van het OV vrijgegeven werden, waren er in een half jaar tijd 1500 apps die er gebruik van maakten.”