Iedereen omarmt windmolens, tot ze dichtbij komen: ‘niet in mijn achtertuin’. Maar maak slimme kaarten met open data, en er kunnen bijzondere dingen gebeuren. Mark Groen vertelt hoe open data hielp om meer windenergie in Gelderland te realiseren.

Grote groene ambities

Gelderland heeft grote ambities als het om energie gaat: de provincie wil in 2050 energieneutraal zijn. Windmolens kunnen hier een mooie bijdrage aan leveren in ons wind-rijke land. De grote vraag is: waar komen ze te staan? De provincie moet samenwerken met gemeentes om windmolens te realiseren, alleen – zoals Mark Groen aangeeft: “gemeenten zijn meestal niet zo happig op windmolenprojecten”.  Dat is een interessante uitdaging, zeker omdat de provincie heeft beloofd alléén locaties voor windmolens aan te wijzen als er draagvlak voor is.

De superkaart

De provincie schakelde Mark Groen in als strategisch adviseur om hen te helpen draagvlak te creëren bij gemeentes. Wat zijn geheime wapen was? Een soort superkaart, waarop in één klap zichtbaar werd waar in Gelderland kansen liggen voor windenergie. De kaart werd gemaakt op basis van 19 verschillende provinciale datasets. “Je kon snel zien welke plekken niet geschikt zijn voor windenergie: laagvliegroutes, ganzenrustgebieden, plekken met hoogspanningsleidingen, natuurgebieden... Zo werd ook duidelijk op welke plekken er wél ruimte is voor windenergie”.

Verwachtingen overtroffen

“Met de kaart in handen gingen we langs verschillende regio’s met de vraag: welke locaties kunnen op jullie steun rekenen voor windenergie? Onze verwachtingen waren laag, omdat windenergie toch vaak gevoelig ligt. In de vijf ‘windateliers’ die we organiseerden waren we al blij geweest met 10 nieuwe locaties voor nader onderzoek naar windmolens. De gemeentes waren echter veel enthousiaster dan we hadden verwacht. Uiteindelijk verzamelden we 65 potentiële nieuwe locaties!”

Maak het zichtbaar

Hoe het kwam dat de gemeentes boven verwachting enthousiast waren? “De kaart gaf gemeentes alle benodigde informatie in één overzicht. Er bleken heel veel plekken te zijn waar windenergie in principe wel kon. Door hele duidelijke informatie te geven kregen we meer draagvlak”. Zijn advies? “Maak lastige dingen zichtbaar, anders blijf je heel lang praten. Dus: praten met platen. Als je niet snel inzichtelijk maakt wat je wilt, organiseer je eigenlijk je eigen tegenstand. Mensen gaan hun eigen interpretatie geven en beelden ontwikkelen die je als ontwikkelende partij waarschijnlijk helemaal niet wilt. Dan kun je beter zelf tijdig met duidelijke informatie komen.”

Open data wensen

Mark Groen zet al meer dan tien jaar open data en kaarten in om ruimtelijke projecten bij provincies en andere organisaties sneller te laten verlopen. Discussies worden zo minder op basis van emoties gevoerd, en meer op basis van feiten. “Partijen met verschillende belangen komen zo sneller tot een gemeenschappelijk besluit”. Bijkomend voordeel van kaarten is dat ze ook makkelijk worden begrepen door inwoners. En dat kan niet van ieder beleidsplan worden gezegd… Zijn wens voor open data is dan ook dat deze op zo’n manier beschikbaar wordt gesteld, dat íedereen er makkelijk gebruik van kan maken. Want – “hoe meer open en toegankelijk data is, hoe sneller je de juiste discussies kunt voeren”.